Freecell valt, samen met nog honderden andere kaartspellen, in de categorie Solitaire, ook wel Patience genoemd. De 3 bekendste en meest gespeelde spellen uit deze categorie zijn Klondike Solitaire (Pasjans), Spider Solitaire en ook Freecell.
Solitaire spellen worden altijd door 1 persoon gespeeld en zijn strategisch op te lossen. Freecell Solitaire wordt gespeeld met 52 kaarten die allemaal openliggen als het spel begint. De speler kan dus van tevoren een strategische manier verzinnen om het spel in zo min mogelijk stappen op te lossen. Het spel onderscheidt zich van andere Solitaire spellen doordat het 4 lege plekken heeft (free cells) die gebruikt kunnen worden om kaarten tijdelijk in op te slaan.
Het idee van kaartspellen met een tijdelijke opslagruimte is niet nieuw. De oudste die we kennen is het spel Eight-Off. Dit spel had 8 lege cellen, 4 meer dan Freecell en het andere verschil was dat de kaarten op het tableau gerangschikt moesten worden op kleur in plaats van om en om. Ook konden in lege kolommen alleen maar koningen geplaatst worden. In 1968 schrijft de Amerikaanse columnist Martin Garner een stukje over wiskundige spellen en beschrijft daarin een variant op Eight off waarin niet 8 lege cellen te vinden zijn maar 4. Ook mochten nu alle kaarten op lege kolommen gelegd worden en niet alleen de koningen. Het spel, verzonnen door C.L. Baker, wordt al snel gedoopt tot Bakers Game.
Dit artikel werd gelezen door Paul Alfille, die op dat moment nog medicijnen studeerde. Hij probeerde het spel uit met echte kaarten en kwam er al snel achter dat veel deals in Bakers Game helemaal niet te winnen waren. Hij probeerde eens wat andere opstellingen en kwam er al snel achter, dat als hij de kaarten op het tableau sorteerde in aflopende volgorde en op afwisselende kleur, bijna alle deals te winnen waren. Hij noemde zijn versie “Free Cell”
Paul had een hekel aan het schudden van de kaarten gekregen en kwam al snel met een oplossing zodat hij dit niet meer handmatig hoefde te doen. Naast medicijnen had hij namelijk ook interesse in programmeren en in 1978 schreef hij zijn eerste Free Cell spel in de programmeertaal TUTOR op het Plato Computer Systeem van de universiteit van Illinois in de Verenigde staten. Het programma was 6 kilobyte groot en bestond uit een code van 960 woorden.
De echte belangrijke gebeurtenis in de geschiedenis van Freecell was toen Microsoft programmeur Jim Horne het spel een aantal jaren later ontdekte op de Plato en in 1989 zijn eigen versie ging maken voor het DOS-systeem van Microsoft. Hij veranderde de naam in FreeCell en zijn eerste versie bestond geheel uit tekst (zie afbeelding). De tweede versie was een grafische versie en deze werd in 1991 meegeleverd met het Microsoft entertainment pack 2 voor Windows 3.1. Dit is ook de eerst keer dat we de Freecell spelnummers tegenkomen, deze had er 32000. Het spel bleef vrij onopgemerkt totdat in 1995 Windows 95 op de markt kwam en de Windows hype uitbrak. Iedereen kreeg een pc thuis en op kantoor en had dus nu altijd toegang tot de Solitaire spellen.
Ze hebben bij het softwarebedrijf een aantal keer geprobeerd om het Microsoft spellen pakket niet mee te leven zoals in Windows 8 maar dankzij veel tegenstand en commentaar is het daarna nooit meer verwijderd. Uiteraard heeft Freecell ook de weg gevonden naar het internet en naar de app-stores waar de spellen meestal gratis te spelen zijn. Ook op deze website staan veel mooie spellen en leuke varianten. Zo hebben we bijvoorbeeld een spel met een timer en een perfecte kloon van de Windows XP versie.